Tuesday, September 10, 2024

ऐतिहासिक वारसा असलेली शिवगुफा (शिरवेल महादेव)

निसर्ग सौंदर्याने नटलेले ऐतिहासिक स्थळ म्हणजे शिरवेल महादेव , मध्य प्रदेशातील खरगोन जिल्ह्यातील हे ठिकाण आहे. खरगोनपासून 55 किमी अंतरावर असलेल्या या ठिकाणाविषयी एक अशी श्रद्धा आहे की, येथे रावणाने महादेवाला आपली दहा डोकी अर्पण केली होती. म्हणूनच त्याला हे नाव पडले आहे. हे ठिकाण महाराष्ट्राच्या सीमेलगत आहे. महाशिवरात्रीला मध्य प्रदेश. आणि महाराष्ट्रातून अनेक भाविक येथे दर्शनासाठी येतात. आज शिरवेल महादेव नावाने प्रसिद्ध झाले आहे. शिरवेल हे भारताच्या मध्य प्रदेश राज्यातील प्रसिद्ध पश्चिम निमार प्रदेशातील खरगोन जिल्ह्यातील एक सुंदर गाव आहे, जे वन रेंजच्या मध्य महाराष्ट्र सीमेला लागून आहे, जे वन्यजीव अभयारण्याजवळ येते.पावसाळ्यात सौंदर्याने न्हाऊन निघालेल्या सातपुडा पर्वतराजीतील पर्वत तुम्हाला सर्वत्र दिसतील. इथलं हवामान खूप आनंदी वाटतं. पूर्वी शिरवेलहून खरगोन शहरात जाण्यासाठी कोणतेही साधन नव्हते आणि वाटेत अनेक मोठे नाले आहेत जे कुंदा नदीला मिळते. त्या नदी-नाल्यांवरून जावे लागत होते, चोर-प्राण्यांची भीती होती, कारण हा संपूर्ण मार्ग जंगलातून जातो, येथे कधी-कधी सिंहांचा सामनाही झाला आहे, हा मार्ग डोंगरातून जातो.काही वर्षे इथे वीज नव्हती, हळूहळू बाहेरून लोक यायला लागले, धंदा वाढू लागला आणि मग सरकारी सुविधा इथे येऊ लागल्या. इथे आजही आदिवासी समाजाचे लोक जंगलात नवाद (जंगलात जागा निवडून शेती) करतात, ती तशीच राहतात, मोठ्या जंगलात एक-दोन घरे दिसतात, इथल्या आदिवासींची जुनी परंपरा दागिन्यांची, आज नाच, गाणी आणि सण साजरे होतात, आपल्या परंपरा जपल्या आहेत, येथे महादेवजींची अपार कृपा आहे, येथे देव कुंड आहे, जो खूप खोल आहे, कुंडा नदीचे पाणी येथून जाते.येथे धबधबा मोठ्या क्षमतेने ओसंडून वाहत असतो. खरगोन (अशोक गुप्ता): जिल्ह्यातील आदिवासी भाग भगवानपुरा तहसील अंतर्गत सिरवेल गावात, सातपुडा पर्वताच्या शिखरावर बांधलेल्या विशाल गुहेत एक अतिशय प्राचीन शिवलिंग आहे. असे म्हणतात की सुमारे 13 धबधबे ओलांडल्यानंतर महादेव शिवलिंगाच्या दर्शनासाठी या अद्भुत सिरवेलला जातो. दुर्गम जंगलात सातपुडा पर्वताच्या घनदाट जंगलात उंच टेकडीवर बांधलेल्या गुहेच्या आत वसलेल्या शिवलिंगापर्यंत पोहोचण्याची वाट अतिशय विस्मयकारक आणि अवघड आहे. प्रथम खडी चढण, वळणदार वळण, पायऱ्यांचे उड्डाण, नंतर धबधब्यांच्या मधोमध डोंगरमाथ्याजवळ उतरून, तेथून एका लोखंडी उताराने डोंगराच्या माथ्यावर पोहोचल्यावर आतमध्ये असलेले अप्रतिम शिवलिंग पाहायला मिळते. गुहा शिवलिंगावर जाण्याचा मार्ग एकेरी असल्याने येणारे-जाणारे त्याच अवघड वाटेने मोठ्या त्रासाने जातात. सातपुडा पर्वतावर कुंदा नदीच्या काठावर असलेले हे शिवलिंग सत्ययुगात रामायण काळापासून स्थापित झाले आहे. रावणाने येथे तपश्चर्या केली आणि मस्तक अर्पण करून नऊ ग्रहांना प्रसन्न केले. दरवर्षी श्रावणात येथे मोठ्या संख्येने भाविक दर्शनासाठी येतात. श्रावण महिन्यात लोक कावड यात्रेलाही येतात.

No comments:

Post a Comment